Strona Główna
Informator Miasta >>
• Strona Główna
• Historia Częstochowy
• Jasna Góra, Historia
• Zdjęcia Częstochowy
• Historia Powiatu
• Kompendium Historyczne
• Przewodnik z 1909
• Plan Miasta (1909)
• Prezydent Częstochowy
• Rada Miasta i Dzielnic
• Herb Częstochowy
• Wirtualny Plan Miasta
• Dzielnice Częstochowy
• Na Dawnej Pocztówce
• Na Dawnej Fotografii
Instytucje >>
• Kościoły i Parafie
• Komisariaty Policji
• Ośrodki Pomocy
• Sądy i Urzędy
• Straże Pożarne
• Banki
- Bankomaty
- Kantory
Kultura i Sztuka >>
• Galeria Rysunków
• Biblioteki Księgarnie
• Obiekty Muzealne
• Ośrodki Kulturalne
• Zabytki i Pomniki
• Filharmonia Częstochowska
• Teatr Adama Mickiewicza
• Ośrodek Kultury Filmowej
• Imprezy Kulturalne
• Częstochowskie Galerie
Komunikacja >>
• Linie Miejskie MPK
• Linie Podmiejskie MPK
• Rozkład jazdy PKP
• Rozkład jazdy PKS
• Firmy Kurierskie
• Przewozy Autokarowe
• Usługi Transportowe
• TAXI
Edukacja >>
• Kursy Językowe
• Kursy Zawodowe
• Żłobki i Przedszkola
• Szkoły Podstawowe
• Gimnazja
• Szkoły Średnie
• Szkoły Policealne
• Wyższe Uczelnie
Turystyka >>
• Biura Podróży
• Atrakcje Turystyczne
• Jura Częstochowska
• Motele Zajazdy i Inne
• Wykaz Hoteli
Sport >>
• Obiekty Sportowe
• Imprezy Sportowe
• Sklepy i Hurtownie
• Kluby i Związki
• Baseny Kąpielowe
• Korty Tenisowe
Medycyna >>
• Szpitale
• Przychodnie Poradnie
• Przychodnie dla zwierząt
• Pogotowia Ratunkowe
• Prywatne Gabinety
• Sklepy Medyczne
• Apteki
• Lekarze Specjaliści
Stomatolodzy
Okuliści
Dermatolodzy
Chirurdzy
Neurolodzy
Ginekolodzy
Psychiatrzy
Kardiolodzy
Choroby wewn.
Laryngolodzy
Medycyny Pracy
Pozostali
• Optyczne Zakłady
Statystyka >>
01. Dodaj do Ulubionych
02. Strona Startowa
Brak przeglądarki Flash.
Wszelkie Prawa Zastrzeżone
Przydatne Linki >>
• linki
Częstochowa z lotu ptaka
• Centrum Czestochowy z Lotu Ptaka
• Panorama Miasta Częstochowa
• Okolice Miasta Częstochowa
• Jasna Góra i Obiekty Sakralne
• Zamki i warownie jurajskie
• Zakłady przemysłowe i inwestycyjne
• Powódz w regionie Częstochowskim
• Pokaż całą galerię
• Ksiazki i Przewodniki po Czestochowie
• Stare dokumenty o Czestochowie
• Etykiety, mapy, bilety
• Więcej na www.staraczestochowa.pl
Aktualności Częstochowa, kultura i sztuka
Ostatni komendant Armii Krajowej w Częstochowie
W styczniu 1945 roku wojska sowieckie podjęły słynną „ofensywę zimową” w wyniku której min. zajęły Częstochowę. 19 stycznia, a więc trzy dni po zajęciu miasta przez Rosjan, właśnie w Częstochowie, ostatni Komendant Armii Krajowej gen. Leopold Okulicki wydał słynny rozkaz rozwiązujący tą największą podziemną armię okupowanej przez Niemców Europy.
Tym samym przyznać trzeba, że miasto nasze odegrało zarówno w jego życiu, jak i w dziejach Polskiego Państwa Podziemnego znacząca rolę.
Generał „Niedźwiadek”, bo to chyba najbardziej znany pseudonim Okulickiego, przybył do Częstochowy prawdopodobnie 8 października 1944 roku, a opuścił miasto po wydaniu wspomnianego rozkazu. Już 6 października 1944 roku wysłał do Londynu słynną wiadomość: „Jestem w Jodle. Od jutra zaczynam wiązać, co się da.”, „Jodła” to konspiracyjna nazwa kielecko – radomskiego obwodu AK, w którym to Częstochowa zajmowała ważne miejsce. Okulicki i jego podkomendni opuścili krwawiącą Warszawę 3 października 1944 r., by właśnie spod Jasnej Góry kierować strukturami wojskowego podziemia oraz uczestnicząc w exodusie warszawiaków doświadczyć losu cywili w ostatnich miesiącach wojny.
Wraz z generałem w Częstochowie ulokowała się praktycznie cała Komenda Główna Armii Krajowej, a z najbardziej znanych dowódców, którzy towarzyszyli Okulickiemu w tamtym okresie można wymienić: szefa sztabu AK – płk dypl. Janusza Bokszczanina, delegata Sił Zbrojnych w Kraju (od 13 maja 1945 r.) - płk dypl. Jana Rzepeckiego, dowódcę oddziału VI KG AK (Biuro Informacji i Propagandy) – kpt. Kazimierza Moczarskiego (późniejszego autora słynnych „Rozmów z katem”) czy późniejszego szefa Organizacji Niepodległość NIE – gen. Emila Augusta Fieldorfa.
Komendanta „Niedźwiadka” pochłaniały liczne zajęcia i to nie tylko wojskowe. Oczywiście losy podwładnych były dla niego istotne, ale priorytetowo traktowano również problemy zwykłych warszawiaków, których po ucieczce z popowstańczej stolicy los rzucił do Częstochowy. Liczbę mieszkańców Warszawy, którzy w różnych wojennych okolicznościach znaleźli się pod Jasną Górą szacuje się na 20 tys. Wielu z nich dzięki trosce Okulickiego i jego szefa sztabu płk Józefa Rybickiego, rodzonego brata burmistrza Częstochowy Mariana, otrzymało zakwaterowanie, prowiant i niezbędne wsparcie, które wielokrotnie ratowało im życie. Również w domu samego burmistrza na przełomie zimy i wiosny 1944-1945 r. kwaterowało kilkunastu uciekinierów ze stolicy.
Sam generał ze zrozumiałych względów zmuszony był często zmieniać miejsce zakwaterowania. Dużo czasu spędzał w dzielnicy podjasnogórskiej i tam też prawdopodobnie miał najwięcej „melin”. Znane są jego kwatery przy ulicy Paulińskiej 42 (Różanej 42, obecnie biskupa Teodora Kubiny), 7 Kamienic 21, są przekazy, iż przebywał również przy Waszyngtona 22 - róg Nowowiejskiego 6. Z relacji Janiny Konopackiej-Pronaszkowej, jego osobistej łączniczki i sekretarki, wiemy, że generał upodobał sobie lokal przy ulicy Paulińskiej. Tam prawdopodobnie przebywał najczęściej, spędził tam święta Bożego Narodzenia 1944 r., (chociaż wieczerzę wigilijną spożył przy ul. 7 Kamienic), niewykluczone, że tam dotarł do niego meldunek z informacją o śmierci jedynego syna Zbigniewa, żołnierza II Korpusu we Włoszech. Z Paulińskiej udawał się na liczne narady, między innymi do domów przy ulicy św. Barbary 66, na Rynek Warszawski 7/8 czy na Główną 142, na św. Rocha (do dziś nie udało się ustalić numeru domu) oraz Jutową 9. Ten ostatni lokal, oddalony od centrum, dom rodzinny por. Stanisława Wieczorka, z referatu lotnictwa KG AK, był pod szczególną troską oficerów wywiadu. Tutaj prawdopodobnie odbywały się najważniejsze narady, tutaj generał spotykał się najczęściej z Janem Stanisławem Jankowskim – Delegatem Rządu na Kraj i to właśnie w tym domu prawdopodobnie podpisał rozkaz z 19 stycznia 1945 r. rozwiązujący AK.
Mieszkania dowództwa KG AK mieściły się głównie w dzielnicy podjasnogórskiej natomiast mieszkania kontaktowe w innych częściach miasta. Okolice Jasnej Góry często były penetrowane przez służby niemieckie, wielokrotnie dzielnice ogłaszano zamkniętą, a Wehrmacht i Gestapo prowadziły rewizje i aresztowania wśród mieszkańców. Okulickiemu zawsze się udawało, wywiad AK działał bez zarzutu, być może to min. zasługa częstochowian Jerzego Szwakopfa i Aleksandry Szcześniewskiej-Szwakopf służących w Biurze Informacji i Propagandy. Zresztą rodzina Szwakopfów była mocno zaangażowana w działalność konspiracyjną, a ich dom, stojący kiedyś na miejscu dzisiejszej hurtowni – sklepu artykułów gospodarstwa domowego przy alei Armii Krajowej 52 został oddany do dyspozycji AK. Do historii przeszła słynna obława z 15 grudnia 1944 r. kiedy to ponad 800 funkcjonariuszy niemieckich przeszukało ponad 450 budynków i aresztowało 223 osoby, jak się okazało wśród nich był tylko jeden członek KG AK mjr Tadeusz Wardejn-Zagórski z Biura Informacji i Propagandy, prawdopodobnie zamordowany przez Niemców w przed dzień wkroczenia do miasta Armii Czerwonej – 15.01.1945. Fakt ulokowania najważniejszych częstochowskich lokali konspiracyjnych gen. „Niedźwiadka” w bezpośrednim sąsiedztwie Jasnej Góry miał z pewnością również kontekst symboliczny. To przecież osoby duchowne bardzo mocno angażowały się w działania organizacyjne związane z zainstalowaniem Komendy Głównej AK w Częstochowie, kościoły były kontaktami pocztowymi, z tzw. funduszy kościelnych korzystano w październiku i listopadzie, tuż po przeniesieniu „wojennej stolicy” do Częstochowy, wreszcie „magia” miejsca, wiara w wstawiennictwo „Czarnej Madonny” oraz realne i materialne wsparcie ojców Paulinów to wszystko dopełniało satysfakcji z wyboru miejsca. Sam gen. Okulicki wielokrotnie bywał i gościł w jasnogórskim klasztorze. W Cudownej Kaplicy Matki Boskiej Częstochowskiej oraz na jasnogórskich wałach spotykał się z łącznikami AK, za klasztorną furtą prowadził również konspiracyjne narady zarówno bieżące polityczno – wojskowe, jak i te dotyczące przyszłości, min konsultowano z nim decyzje w sprawie ewentualnego ukrycia oryginału Cudownego Obrazu Matki Boskiej przed wojskami sowieckimi.
Częstochowę gen. Okulicki wielokrotnie opuszczał udając się zarówno na różnego rodzaju narady, jak i spotkania min. do Kielc, Piotrkowa Trybunalskiego, Krakowa, a także na inspekcje stacjonujących w „Jodle” oddziałów AK min. w okolice Włoszczowy i Radomska. Niedaleko wsi Jacków Okulicki spotkał się 3 stycznia 1945 roku z członkami brytyjskiej misji wojskowej „Freston”, którzy zostali zrzuceni na spadochronach tydzień wcześniej, w czasie tego spotkania generał przedstawił Anglikom obszerną relację na temat bieżącej sytuacji w kraju, jednak informacje te albo nie dotarły do Londynu, albo dotarły zbyt późno jako, że praktycznie dwa tygodnie po tym spotkaniu Anglicy zostali aresztowani przez Rosjan.
Generał Leopold Okulicki przebywał w Częstochowie ponad trzy miesiące, tutaj podjął wiele ważnych dla Polskiego Państwa Podziemnego decyzji. W Częstochowie udało mu się przezwyciężyć kryzys , którego doświadczyły struktury Polski Podziemnej po upadku Powstania Warszawskiego, nawiązał łączność z Londynem, uporządkował nie najlepsze relacje pomiędzy dowództwem wojska w Kraju ,a Rządem w Londynie, tutaj zresztą dopiero 21 grudnia 1944 otrzymał ostatecznie nominację prezydenta Władysława Raczkiewicza na Komendanta Sił Zbrojnych na Kraj ( okupacje niemiecką i sowiecką ). W Częstochowie 19 stycznia 1945 roku wydał rozkaz rozwiązujący Armię Krajową.
źródło:
Dzia≥:
Informator Miasta
Kategoria:
Aktualności
Pozostałe w kategoria:
Historia
Miasto pamięta o Tadeuszu Gierymskim
9 czerwca minęła 90. rocznica urodzin związanego z Częstochową poety. Tadeusz Gierymski urodził się w Płońsku w 1928 roku. Był poetą, prozaikiem, odkrywcą talentu poetyckiego Haliny Poświatowskiej. Jako poeta debiutował w 1955 roku w ,,Tygodniku Powszechnym”.
2018-06-09
Historia Lwowa z Perspektywy Częstochowy
8 czerwca w Ośrodku Promocji Kultury „Gaude Mater” odbyła się promocja książki „Częstochowa a obrona Lwowa” pod redakcją Ryszarda Stefaniaka oraz Rafała Piotrowskiego. Publikacja zostanie przekazana do częstochowskich szkół. Rozstrzygnięto też konkursy organizowane pod hasłem ,,Częstochowa o wolność i niezawisłość”.
2018-06-09
Od warszawskich manifestacji po pielgrzymki do Częstochowy
W 150 rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego.
2013-01-24
Pradawna Częstochowa
Kultura celtycka, która na Dolnym Śląsku zaczęła się – jak wspomniano – od przybycia wojsk Bojów pod wodzą Lugoniusa, trwała w tamtym rejonie przez następne stulecia, przechodząc następnie również na sąsiednie ziemie opolskie i pogórze górnośląskie. Między początkiem IV wieku, a połową I wieku p.n.e., dzieje tej kultury są jednak mało znane – danych dostarczają nam głównie badania archeologiczne, brak jest natomiast zupełnie miarodajnych źródeł historycznych.
2013-01-10
Znowuż chcą uprzemysłowić Ossonę?
Z kartek suplementu do cyklu „od parafii do parafii…”
2013-01-10
Zmienne losy Kopca Kościuszki pod Hebdziem
Historyczne miejsce wielkiej bitwy stoczonej w czasie Insurekcji Kościuszkowskiej pod Szczekocinami. Odbyła się ona na polach między Wywłą (dawne województwo kieleckie) i Chebdziem (dawne województwo częstochowskie). Siedem lat temu podałem, że istnieje między tymi wioskami polne wzgórze z wysoką samotną topolą, pod którą jest ziemny kopiec z wysokim krzyżem i nową kamienną tablicą, a obok - pod młodymi brzózkami - wbito w ziemię wiązkę kos na sztorc.
2012-09-27
Koniecpol miasto pomników i tablic pamięci
Zespół szkół średnich (ogólnokształcąca i technikum) - przy ul. A. Mickiewicza – otrzymał już w 1990 roku imię pułkownika Zygmunta Chmieleńskiego – dowódcy słynnego oddziału powstańczego z 1863 roku, który stoczył kilka bitew z Moskalami na Koniecpolskiej Ziemi.
2012-09-13
Średniowieczny Klasztor Lelowski
W bogatej historii Lelowa, przez szereg stuleci, sporą rolę odgrywał zakon Franciszkanów. Dzisiaj nie wiele osób zdaje sobie sprawę ,że w mieście tym aż do XIX wieku istniał klasztor oraz przyległy do niego kościół należący do tego właśnie zgromadzenia. Nie mamy pewności kiedy po raz pierwszy mnisi zamieszkali w Lelowie, jednak za najbardziej prawdopodobną wersję należy uznać, iż stało się to w drugiej połowie XIII wieku dzięki Bolesławowi Wstydliwemu.
2012-06-28
Dzieje częstochowskiego Browaru
Z końcem I wojny światowej nastała nowa rzeczywistość. Lokalny przemysł na czele z Browarem Kazimierza Szwede, aby dalej prosperować musiał odbudować przedwojenne kontakty i znaleźć rynki zbytu. W 1920 roku zakład piwowarski przekształcono w Spółkę Akcyjną, a jej statut pozwalał na działalność na terenie Polski i za granicą. 12 lat później jej główny założyciel – Kazimierz Szwede zmarł, a funkcję prezesa na krótko przejął Henryk Wolf.
2012-05-26
Grabówka – dawna gmina, teraz dzielnica
Wracając do opisanego w poprzednim odcinku gospodarstwa Wawrzyńca Wilka przekazanego w 1989 roku misjonarzom Krwi Chrystusa, to w ciągu następnych 5 lat powstał tutaj Dom Misyjny z dużą kaplicą w środku. Pozwoliła ona na powołanie parafii pod wezwaniem św. Kaspra del Bufalo (w 1998 r.). Jej patron to Włoch żyjący w latach 1786-1837, który założył Kongregację Misjonarzy Krwi Chrystusa.
2012-05-26
Kasztelania Miromira
W dalszym ciągu pozostając w kręgu imion protoplastów Staropolski, uzupełnimy najpierw rozpoczęty opis imienia Miromir, po czym przejdziemy do imion dwóch pozostałych kasztelanów naszego regionu, tj. Widorada i Siewierza.
2012-05-26
Dogasanie częstochowskich zapałek
Przystanek na trasie Szlaku Zabytków Techniki, biały kruk na skalę europejską – tak można jeszcze tytułem wstępu powiedzieć o częstochowskim Muzeum Produkcji Zapałek, niestety nie ma pewności co do jego dalszych losów. Pod koniec ubiegłego miesiąca z powodu ponad 60 tys. zł długu odłączono prąd w dawnej fabryce. Działające maszyny prezentujące proces powstawania zapałek bez zasilania są tylko nieruchomymi eksponatami, a sam budynek jest lekko mówiąc w nienajlepszej kondycji.
2012-04-26
Ponad 400 lat historii kościoła w Poczesnej
Erygowana 12 lipca 1606 roku przez biskupa krakowskiego Bernarda Maciejowskiego. Kościół ustanowił w tym samym roku król Zygmunt III Waza. Parafia w Poczesnej ma już swoją bogatą historię, ponad czterystuletnią.
2012-04-26
Grabówka – dawna gmina, teraz dzielnica
Oddalona o ponad 3 km od Jasnej Góry Grabówka (dzisiejsza północno – zachodnia dzielnica Częstochowy) jest położona na wysokości 282 mnp. Pierwsza pisana wzmianka o niej pochodzi z 1385 roku. Wtedy to wieś tą – o pierwotnej nazwie Grabowa - nadał klasztorowi jasnogórskiemu książę Władysław Opolski.
2012-04-26
Kasztelania Miromira
Przechodząc do, skróconego z konieczności, opisu prawobrzeżnej Częstochowy – a więc włości leżącej wokół grodu Miromira – zacznijmy najpierw te rozważania od przedstawienia imion naszych bohaterów. Po imieniu Częstoch, którego etymologię już znamy, pora najpierw zatem na analizę imienia Miromir – kasztelana grodu Mirów.
2012-04-12
Historia miejscowości i parafii w Dźbowie
Wraz z rozwojem Dźbowa jego mieszkańcy podejmują starania o utworzenie własnej parafii. W 1937 roku biskup częstochowski Teodor Kubina rozpoczyna procedurę erygowania parafii w Dźbowie. Najpierw urządzono kaplicę w starej szkole, gdzie znalazło się też mieszkanko dla pierwszego proboszcza księdza Stanisława Guzika.
2012-04-12
Historia miejscowości i parafii w Dźbowie
Z końcem XIX wieku postępuje przemysłowy rozwój Częstochowy. Do miasta przybywają mieszkańcy okolicznych wiosek za pracą. Do częstochowskich fabryk napływają też mieszkańcy Dźbowa.
2012-03-29
Brama Nakielska
Chciałbym Państwu przedstawić stanowisko archeologiczne, do niedawna nie znane, a odkryte w ubiegłym roku. Jest nim brama wjazdowa do średniowiecznego miasta Lelów, zwana „Bramą Nakielską” .
2012-03-01
Historia parafii i drewnianego kościoła w Borze Zapilskim
Pośpiesznie budowany kościół w Borze Zapilskim – opisany już w poprzednim odcinku - został ostatecznie uratowany. Zabezpieczony teraz przeciwpożarowo i z dachem pokrytym blachą stanowi jedną ze stacji na szlaku drewnianej architektury Śląska.
2012-03-01
Historia parafii i drewnianego kościoła w Borze Zapilskim
W odległości 2 km od północno-wschodniego skraju parku krajobrazowego „Lasy nad Górną Liswartą” mamy skrzyżowanie ulic zaznaczone drewnianym kościołem. Przy ulicach tych leżą aż trzy miejscowości: Węglowice, Czarna Wieś i Bór Zapilski.
2012-02-16
Miasto pamięta o Gierymskim
Historia Lwowa z Perspektywy Częstochowy
Od warszawskich manifestacji po pielgrzymki
Pradawna Częstochowa
Znowuż chcą uprzemysłowić Ossonę?
Zmienne losy Kopca Kościuszki pod Hebdziem
Koniecpol miasto pomników i tablic pamięci
Średniowieczny Klasztor Lelowski
Dzieje częstochowskiego Browaru
Grabówka – dawna gmina, teraz dzielnica
Kasztelania Miromira
Dogasanie częstochowskich zapałek
Ponad 400 lat historii kościoła w Poczesnej
Grabówka – dawna gmina, teraz dzielnica
Kasztelania Miromira
Historia miejscowości i parafii w Dźbowie
Historia miejscowości i parafii w Dźbowie
Brama Nakielska
Historia kościoła w Borze Zapilskim
Historia parafii i drewnianego kościoła w Borze Za
Niwa Częstocha #6
Pierwszy Sejmik w Częstochowie
Wręczyca Wielka dawniej i dziś
W 65. rocznicę morderstwa UBP
Niezwykły kościół na miejscu bukaciarni
Mówią o mnie Palestynka
Patron zakochanych z parafii w Konopiskach
Ekshumacja w Przymiłowicach
Niwa Częstocha #5
Opowieść grudniowa po latach trzydziestu
Ślady historycznej przeszłości Konopisk
Niwa Częstocha (4)
Węgierska Jesień 1956
Ślady pamięci o wielkich postaciach
Tajemnice koniecpolskiej krypty
Historia powstania Aleksandrii wraz z parafią
Historia powstania Aleksandrii wraz z parafią
Fascynujące wzgórze jurajskie - Prędziszów
W 72. rocznicę bitwy pod Mokrą
Katolicki Klub Turystki Aktywnej w Blachowni
67 Rocznica Powstania Warszawskiego
Jak powstał zalew w Blachowni
Angielski spiker „Błyskawicy”
300-lecie Warszawskiej Pielgrzymki Pieszej
Zapomniana już krwawa bitwa pod Choroniem
Możemy być dumni z 27 Pułku Piechoty
Sybirackie rocznice. Pamiętamy!
Poraj – niegdyś w parafii z Choronia
Szkolna konspiracja w regionie częstochowskim
Węgierscy żołnierze z kpt. Otto Esterhazym
Częstochowskie archiwum
Dział:
Informator Miasta
Kategoria:
Aktualności
