Strona Główna
Informator Miasta >>
• Strona Główna
• Historia Częstochowy
• Jasna Góra, Historia
• Zdjęcia Częstochowy
• Historia Powiatu
• Kompendium Historyczne
• Przewodnik z 1909
• Plan Miasta (1909)
• Prezydent Częstochowy
• Rada Miasta i Dzielnic
• Herb Częstochowy
• Wirtualny Plan Miasta
• Dzielnice Częstochowy
• Na Dawnej Pocztówce
• Na Dawnej Fotografii
Instytucje >>
• Kościoły i Parafie
• Komisariaty Policji
• Ośrodki Pomocy
• Sądy i Urzędy
• Straże Pożarne
• Banki
- Bankomaty
- Kantory
Kultura i Sztuka >>
• Galeria Rysunków
• Biblioteki Księgarnie
• Obiekty Muzealne
• Ośrodki Kulturalne
• Zabytki i Pomniki
• Filharmonia Częstochowska
• Teatr Adama Mickiewicza
• Ośrodek Kultury Filmowej
• Imprezy Kulturalne
• Częstochowskie Galerie
Komunikacja >>
• Linie Miejskie MPK
• Linie Podmiejskie MPK
• Rozkład jazdy PKP
• Rozkład jazdy PKS
• Firmy Kurierskie
• Przewozy Autokarowe
• Usługi Transportowe
• TAXI
Edukacja >>
• Kursy Językowe
• Kursy Zawodowe
• Żłobki i Przedszkola
• Szkoły Podstawowe
• Gimnazja
• Szkoły Średnie
• Szkoły Policealne
• Wyższe Uczelnie
Turystyka >>
• Biura Podróży
• Atrakcje Turystyczne
• Jura Częstochowska
• Motele Zajazdy i Inne
• Wykaz Hoteli
Sport >>
• Obiekty Sportowe
• Imprezy Sportowe
• Sklepy i Hurtownie
• Kluby i Związki
• Baseny Kąpielowe
• Korty Tenisowe
Medycyna >>
• Szpitale
• Przychodnie Poradnie
• Przychodnie dla zwierząt
• Pogotowia Ratunkowe
• Prywatne Gabinety
• Sklepy Medyczne
• Apteki
• Lekarze Specjaliści
Stomatolodzy
Okuliści
Dermatolodzy
Chirurdzy
Neurolodzy
Ginekolodzy
Psychiatrzy
Kardiolodzy
Choroby wewn.
Laryngolodzy
Medycyny Pracy
Pozostali
• Optyczne Zakłady
Statystyka >>
01. Dodaj do Ulubionych
02. Strona Startowa
Brak przeglądarki Flash.
Wszelkie Prawa Zastrzeżone
Przydatne Linki >>
• linki
Częstochowa z lotu ptaka
• Centrum Czestochowy z Lotu Ptaka
• Panorama Miasta Częstochowa
• Okolice Miasta Częstochowa
• Jasna Góra i Obiekty Sakralne
• Zamki i warownie jurajskie
• Zakłady przemysłowe i inwestycyjne
• Powódz w regionie Częstochowskim
• Pokaż całą galerię
• Ksiazki i Przewodniki po Czestochowie
• Stare dokumenty o Czestochowie
• Etykiety, mapy, bilety
• Więcej na www.staraczestochowa.pl
Aktualności Częstochowa, kultura i sztuka
Gawęda o życiu tradycyjnej polskiej wsi
Adam Asnyk Szukajcie prawdy płomienia! Szukajcie nowych, nie odkrytych dróg.... Ale nie depczcie przeszłości ołtarzy, Choć macie sami doskonalsze wznieść; Na nich się jeszcze święty ogień żarzy, I miłość ludzka stoi tam na straży I wy winniście im część!
Idea wiersza „Do młodych” Adama Asnyka celnie artykułuje zamierzenia Romana Popendy, autora książki „Gawęda o życiu tradycyjnej polskiej wsi”. W dobie epoki globalizmu, gdy zanikają wartości, a nadrzędnym dążeniem człowieka staje się pieniądz, publikacja ta nabiera szczególnego znaczenia. Autor oddaje do rąk czytelnika barwną powieść o czasach minionych. Z pietyzmem relacjonuje wydarzenia i wspomnienia, opowiada o tradycjach, obrzędach i zwyczajach polskiej wsi, które warto i trzeba zachować dla przyszłych pokoleń.
– To pierwsze tego typu wydawnictwo w naszym regionie. Jest ono cennym źródłem edukacyjnym, ważnym ze względów historiograficznych i kulturowych. Takie dzieła trzeba promować, by zachęcić innych do podobnych inicjatyw – podkreśla dyrektor Regionalnego Ośrodka Kultury w Częstochowie Anna Operacz, zafascynowana „Gawędą...”.
Kto mu dał skrzydła
Roman Popenda pochodzi z Kocina Nowego w gminie Mykanów. Jak mówi, z niejednego pieca chleb jadł i żadna praca nie jest mu obca. Będąc młodym chłopakiem, pomagał ojcu w prowadzeniu gospodarstwa rolnego. Gdy jednak przyszedł czas wyboru profesji, zwyciężyła miłość do sportu i nauczania.
Ukończył Akademię Wychowania Fizycznego w Katowicach, wcześniej Studium Nauczycielskie (kierunek fizyka z matematyką) i poświęcił się edukacji. Pracował jako nauczyciel w Żurawiu, Cykarzewie, Kończycach Wielkich, Brzeźnicy Nowej i Kocinie Starym. Przez wiele lat działał w sportowych klubach dziecięco-młodzieżowych, upowszechniając zdrowy styl życia. Sprawując urząd radnego powiatu częstochowskiego, przewodniczył Komisji ds. Edukacji, Kultury, Sportu i Turystyki, co umożliwiło mu wspieranie rozwoju ruchu sportowego w regionie.
Teraz, będąc emerytowanym nauczycielem, poświęcił się nowo odkrytemu zamiłowaniu – historii i etnografii swojej Małej Ojczyzny.
Jak zrodziło się upodobanie? – Do chwycenia za pióro pobudził mnie wewnętrzny patriotyzm lokalny, a skrzydeł dodała żona, która pracę dyplomową poświęciła dyrektorce szkoły w Kocinie Starym Zofii Barcisz (1896-1970), postaci barwnej i zasłużonej dla naszego regionu. Pani Zofia placówką kierowała ponad pół wieku, wychowując trzy pokolenia. Wskazywała uczniom drogę do oświaty, kształtowała ich charaktery, wpajała głębokie umiłowanie Ojczyzny – mówi autor.
Twórczy impuls wsparli mieszkańcy Kocina Starego. – Po obronie zgłosili się do nas strażacy i poprosili o opracowanie ich kroniki. To był zalążek pomysłu, który z czasem rozrósł się. Gdy rozeszła się wieść o przygotowywanej publikacji zaczęli przybywać mieszkańcy różnych miejscowości, oferując swoje zdjęcia i dokumenty. Odwrotu już nie było – relacjonuje pan Roman.
Dzieło życia
Materiały na potrzeby książki Popenda zbierał trzy lata. – Zacząłem pisać w lipcu 2006 roku. Ale wcześniej odbyłem liczne wędrówki od wsi do wsi, od domu do domu. Słuchałem i spisywałem różne historie, kompletowałem fotografie. Przemierzyłem też biblioteki. Korzystałem nie tylko z pomocy sąsiadów i znajomych, bazowałem również na kronikach i opracowaniach naukowych – mówi.
„Gawęda...” jest namacalnym dowodem miłości Romana Popendy do swojej Małej Ojczyzny. Dziełem życia. I, trzeba to podkreślić, ważnym nie tylko dla autora, ale i rzeszy mieszkańców, którzy stali się bohaterami książki. Jego emocjonalne zaangażowanie czuło się podczas spotkania promocyjnego w Regionalnym Ośrodku Kultury, gdzie autor z pietyzmem, graniczącym z namaszczeniem, relacjonował koleje tworzenia publikacji. Przybliżał dzieje niemal każdej fotografii – a jest ich w omawianym wydawnictwie ponad tysiąc. – Tu jest zdjęcie miejsca, gdzie żyją duchy przeszłości, tu drewniana stodoła, tam szpital, plan cmentarza. Na tym są mieszkańcy, którzy pierwsi wyjechali za chlebem na Zachód, obok kawalerka na motorach – mówił z zapałem.
Niekończącą się opowieścią były również, często niezwykłe, historie o dziejach mieszkańców. Jedną z nich jest spełniona wróżba Cyganki, która przepowiedziała śmierć młodemu chłopakowi. Za serce ściskały też losy ze ścieżek wojennych i obozów koncentracyjnych.
Bogactwo treści
W klimat dawnej epoki wprowadza już okładka. Zdobią ją historyczne zdjęcia z lat 50. ubiegłego wieku: Kocina, wiejskiego wesela, kobiet w strojach ludowych i podobiadku, czyli odpoczynku w czasie żniw. Ale meritum książki stanowi barwna narracja autora, którą ubogaca o liczne ciekawostki – fotograficzne i opisowe – z różnych okresów życia wsi.
A rozpoczyna sięgając do okresu paleolitu (40.000-12.000 lat przed narodzeniem Chrystusa), czyli śladów pierwszego człowieka w miejscu, gdzie później leżeć będzie Kocin Nowy. Przewracając kolejne karty, poznajemy historię od powstania wsi – datowanego na 1864 rok, gdy po Powstaniu Styczniowym car rosyjski uwłaszczył chłopów – aż po czasy współczesne.
Dalej zwiedzamy tradycyjne wiejskie gospodarstwo, poznajemy codzienne życie mieszkańców w poszczególnych porach roku, ich pracę przy wykopkach, udeptywaniu i rozsypywaniu obornika, zbieraniu truskawek, żniwach. Oglądamy zdjęcia zwierząt, które obecnie są rzadkością w wiejskich gospodarstwach oraz reliktowych narzędzi rolnych: sieczkarni z drewnianą ladą czy wiejarni.
Osobny rozdział autor poświęcił świętom – kościelnym i państwowym. Szczegółowo opowiada o Wigilii Bożego Narodzenia. „W Wigilię panowała wyjątkowa zgoda, bo – jak wiadomo – jaka Wigilia, taki cały rok. Obowiązywał post jakościowy i ilościowy. Po porannym śniadaniu nie wolno było jeść przez cały dzień, dlatego wszyscy, wygłodzeni, z utęsknieniem wypatrywali pierwszej gwiazdki na niebie – znaku, że można zasiąść do wieczerzy. (...) W Wigilię praca wrzała od samego rana. Kobiety prócz codziennych obowiązków musiały napiec dużo chleba i placków, wysprzątać dom, wykąpać w wannach dzieci i przygotować wieczerzę. Do męskich obowiązków należało przynieść choinkę z lasu, przygotować paszę dla zwierząt na całe święta, zaopatrzyć dom w opał.” Nie pomija wątku religijnego – wspólnej modlitwy inaugurującej Wigilię, dzielenia się opłatkiem, obowiązkowego śpiewania kolęd. W podobnym duchu opisuje Wielkanoc, 3 maja, Boże Ciało, Dożynki.
Pasjonującą częścią „Gawędy...” są losy wojenne, które autor relacjonuje od zaborów, przez dwudziestolecie międzywojenne, II wojnę światową, a kończy ciekawostkami ze służby wojskowej mieszkańców po 1945 roku.
Niemniej ciekawie opowiada o zwyczajach i obyczajach, jakie kultywowano na weselach, pogrzebach, polowaniach i w czasie różnych świąt. Przebogaty zapis przyśpiewek i pieśni oraz fotoreportaże z przebiegu uroczystości i wydarzeń stanowią niezaprzeczalny, historyczny dokument materialnej i duchowej kultury polskiej wsi.
Roman Popenda swoje opracowanie wzbogacił również o kroniki różnych instytucji. Opisuje dzieje kościoła w Starym Cykarzewie, Banku Spółdzielczego w Mykanowie, szkół podstawowych, Ochotniczych Straży Pożarnych, klubów sportowych, zespołów ludowych, Kół Gospodyń Wiejskich oraz historię miejscowości gminy Mykanów.
„Gawęda...” jest niecodzienną wędrówką po zakamarkach polskiej wsi. Książkę czyta się z wypiekami na twarzy. Jest to zasługą barwnej narracji autora oraz zgromadzonego przez niego przeogromnego zasobu wiedzy o socjologiczno-kulturowym znaczeniu.
Książkę można nabyć u autora (tel. 034/328-83-14) lub w Gminnym Ośrodku Kultury w Mykanowie. Kosztuje 60 złotych.
źródło:
Dzia≥:
Informator Miasta
Kategoria:
Aktualności
Pozostałe w kategoria:
Historia
Miasto pamięta o Tadeuszu Gierymskim
9 czerwca minęła 90. rocznica urodzin związanego z Częstochową poety. Tadeusz Gierymski urodził się w Płońsku w 1928 roku. Był poetą, prozaikiem, odkrywcą talentu poetyckiego Haliny Poświatowskiej. Jako poeta debiutował w 1955 roku w ,,Tygodniku Powszechnym”.
2018-06-09
Historia Lwowa z Perspektywy Częstochowy
8 czerwca w Ośrodku Promocji Kultury „Gaude Mater” odbyła się promocja książki „Częstochowa a obrona Lwowa” pod redakcją Ryszarda Stefaniaka oraz Rafała Piotrowskiego. Publikacja zostanie przekazana do częstochowskich szkół. Rozstrzygnięto też konkursy organizowane pod hasłem ,,Częstochowa o wolność i niezawisłość”.
2018-06-09
Od warszawskich manifestacji po pielgrzymki do Częstochowy
W 150 rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego.
2013-01-24
Pradawna Częstochowa
Kultura celtycka, która na Dolnym Śląsku zaczęła się – jak wspomniano – od przybycia wojsk Bojów pod wodzą Lugoniusa, trwała w tamtym rejonie przez następne stulecia, przechodząc następnie również na sąsiednie ziemie opolskie i pogórze górnośląskie. Między początkiem IV wieku, a połową I wieku p.n.e., dzieje tej kultury są jednak mało znane – danych dostarczają nam głównie badania archeologiczne, brak jest natomiast zupełnie miarodajnych źródeł historycznych.
2013-01-10
Znowuż chcą uprzemysłowić Ossonę?
Z kartek suplementu do cyklu „od parafii do parafii…”
2013-01-10
Zmienne losy Kopca Kościuszki pod Hebdziem
Historyczne miejsce wielkiej bitwy stoczonej w czasie Insurekcji Kościuszkowskiej pod Szczekocinami. Odbyła się ona na polach między Wywłą (dawne województwo kieleckie) i Chebdziem (dawne województwo częstochowskie). Siedem lat temu podałem, że istnieje między tymi wioskami polne wzgórze z wysoką samotną topolą, pod którą jest ziemny kopiec z wysokim krzyżem i nową kamienną tablicą, a obok - pod młodymi brzózkami - wbito w ziemię wiązkę kos na sztorc.
2012-09-27
Koniecpol miasto pomników i tablic pamięci
Zespół szkół średnich (ogólnokształcąca i technikum) - przy ul. A. Mickiewicza – otrzymał już w 1990 roku imię pułkownika Zygmunta Chmieleńskiego – dowódcy słynnego oddziału powstańczego z 1863 roku, który stoczył kilka bitew z Moskalami na Koniecpolskiej Ziemi.
2012-09-13
Średniowieczny Klasztor Lelowski
W bogatej historii Lelowa, przez szereg stuleci, sporą rolę odgrywał zakon Franciszkanów. Dzisiaj nie wiele osób zdaje sobie sprawę ,że w mieście tym aż do XIX wieku istniał klasztor oraz przyległy do niego kościół należący do tego właśnie zgromadzenia. Nie mamy pewności kiedy po raz pierwszy mnisi zamieszkali w Lelowie, jednak za najbardziej prawdopodobną wersję należy uznać, iż stało się to w drugiej połowie XIII wieku dzięki Bolesławowi Wstydliwemu.
2012-06-28
Dzieje częstochowskiego Browaru
Z końcem I wojny światowej nastała nowa rzeczywistość. Lokalny przemysł na czele z Browarem Kazimierza Szwede, aby dalej prosperować musiał odbudować przedwojenne kontakty i znaleźć rynki zbytu. W 1920 roku zakład piwowarski przekształcono w Spółkę Akcyjną, a jej statut pozwalał na działalność na terenie Polski i za granicą. 12 lat później jej główny założyciel – Kazimierz Szwede zmarł, a funkcję prezesa na krótko przejął Henryk Wolf.
2012-05-26
Grabówka – dawna gmina, teraz dzielnica
Wracając do opisanego w poprzednim odcinku gospodarstwa Wawrzyńca Wilka przekazanego w 1989 roku misjonarzom Krwi Chrystusa, to w ciągu następnych 5 lat powstał tutaj Dom Misyjny z dużą kaplicą w środku. Pozwoliła ona na powołanie parafii pod wezwaniem św. Kaspra del Bufalo (w 1998 r.). Jej patron to Włoch żyjący w latach 1786-1837, który założył Kongregację Misjonarzy Krwi Chrystusa.
2012-05-26
Kasztelania Miromira
W dalszym ciągu pozostając w kręgu imion protoplastów Staropolski, uzupełnimy najpierw rozpoczęty opis imienia Miromir, po czym przejdziemy do imion dwóch pozostałych kasztelanów naszego regionu, tj. Widorada i Siewierza.
2012-05-26
Dogasanie częstochowskich zapałek
Przystanek na trasie Szlaku Zabytków Techniki, biały kruk na skalę europejską – tak można jeszcze tytułem wstępu powiedzieć o częstochowskim Muzeum Produkcji Zapałek, niestety nie ma pewności co do jego dalszych losów. Pod koniec ubiegłego miesiąca z powodu ponad 60 tys. zł długu odłączono prąd w dawnej fabryce. Działające maszyny prezentujące proces powstawania zapałek bez zasilania są tylko nieruchomymi eksponatami, a sam budynek jest lekko mówiąc w nienajlepszej kondycji.
2012-04-26
Ponad 400 lat historii kościoła w Poczesnej
Erygowana 12 lipca 1606 roku przez biskupa krakowskiego Bernarda Maciejowskiego. Kościół ustanowił w tym samym roku król Zygmunt III Waza. Parafia w Poczesnej ma już swoją bogatą historię, ponad czterystuletnią.
2012-04-26
Grabówka – dawna gmina, teraz dzielnica
Oddalona o ponad 3 km od Jasnej Góry Grabówka (dzisiejsza północno – zachodnia dzielnica Częstochowy) jest położona na wysokości 282 mnp. Pierwsza pisana wzmianka o niej pochodzi z 1385 roku. Wtedy to wieś tą – o pierwotnej nazwie Grabowa - nadał klasztorowi jasnogórskiemu książę Władysław Opolski.
2012-04-26
Kasztelania Miromira
Przechodząc do, skróconego z konieczności, opisu prawobrzeżnej Częstochowy – a więc włości leżącej wokół grodu Miromira – zacznijmy najpierw te rozważania od przedstawienia imion naszych bohaterów. Po imieniu Częstoch, którego etymologię już znamy, pora najpierw zatem na analizę imienia Miromir – kasztelana grodu Mirów.
2012-04-12
Historia miejscowości i parafii w Dźbowie
Wraz z rozwojem Dźbowa jego mieszkańcy podejmują starania o utworzenie własnej parafii. W 1937 roku biskup częstochowski Teodor Kubina rozpoczyna procedurę erygowania parafii w Dźbowie. Najpierw urządzono kaplicę w starej szkole, gdzie znalazło się też mieszkanko dla pierwszego proboszcza księdza Stanisława Guzika.
2012-04-12
Historia miejscowości i parafii w Dźbowie
Z końcem XIX wieku postępuje przemysłowy rozwój Częstochowy. Do miasta przybywają mieszkańcy okolicznych wiosek za pracą. Do częstochowskich fabryk napływają też mieszkańcy Dźbowa.
2012-03-29
Brama Nakielska
Chciałbym Państwu przedstawić stanowisko archeologiczne, do niedawna nie znane, a odkryte w ubiegłym roku. Jest nim brama wjazdowa do średniowiecznego miasta Lelów, zwana „Bramą Nakielską” .
2012-03-01
Historia parafii i drewnianego kościoła w Borze Zapilskim
Pośpiesznie budowany kościół w Borze Zapilskim – opisany już w poprzednim odcinku - został ostatecznie uratowany. Zabezpieczony teraz przeciwpożarowo i z dachem pokrytym blachą stanowi jedną ze stacji na szlaku drewnianej architektury Śląska.
2012-03-01
Historia parafii i drewnianego kościoła w Borze Zapilskim
W odległości 2 km od północno-wschodniego skraju parku krajobrazowego „Lasy nad Górną Liswartą” mamy skrzyżowanie ulic zaznaczone drewnianym kościołem. Przy ulicach tych leżą aż trzy miejscowości: Węglowice, Czarna Wieś i Bór Zapilski.
2012-02-16
Miasto pamięta o Gierymskim
Historia Lwowa z Perspektywy Częstochowy
Od warszawskich manifestacji po pielgrzymki
Pradawna Częstochowa
Znowuż chcą uprzemysłowić Ossonę?
Zmienne losy Kopca Kościuszki pod Hebdziem
Koniecpol miasto pomników i tablic pamięci
Średniowieczny Klasztor Lelowski
Dzieje częstochowskiego Browaru
Grabówka – dawna gmina, teraz dzielnica
Kasztelania Miromira
Dogasanie częstochowskich zapałek
Ponad 400 lat historii kościoła w Poczesnej
Grabówka – dawna gmina, teraz dzielnica
Kasztelania Miromira
Historia miejscowości i parafii w Dźbowie
Historia miejscowości i parafii w Dźbowie
Brama Nakielska
Historia kościoła w Borze Zapilskim
Historia parafii i drewnianego kościoła w Borze Za
Niwa Częstocha #6
Pierwszy Sejmik w Częstochowie
Wręczyca Wielka dawniej i dziś
W 65. rocznicę morderstwa UBP
Niezwykły kościół na miejscu bukaciarni
Mówią o mnie Palestynka
Patron zakochanych z parafii w Konopiskach
Ekshumacja w Przymiłowicach
Niwa Częstocha #5
Opowieść grudniowa po latach trzydziestu
Ślady historycznej przeszłości Konopisk
Niwa Częstocha (4)
Węgierska Jesień 1956
Ślady pamięci o wielkich postaciach
Tajemnice koniecpolskiej krypty
Historia powstania Aleksandrii wraz z parafią
Historia powstania Aleksandrii wraz z parafią
Fascynujące wzgórze jurajskie - Prędziszów
W 72. rocznicę bitwy pod Mokrą
Katolicki Klub Turystki Aktywnej w Blachowni
67 Rocznica Powstania Warszawskiego
Jak powstał zalew w Blachowni
Angielski spiker „Błyskawicy”
300-lecie Warszawskiej Pielgrzymki Pieszej
Zapomniana już krwawa bitwa pod Choroniem
Możemy być dumni z 27 Pułku Piechoty
Sybirackie rocznice. Pamiętamy!
Poraj – niegdyś w parafii z Choronia
Szkolna konspiracja w regionie częstochowskim
Węgierscy żołnierze z kpt. Otto Esterhazym
Częstochowskie archiwum
Dział:
Informator Miasta
Kategoria:
Aktualności
