Strona Główna
Informator Miasta >>
• Strona Główna
• Historia Częstochowy
• Jasna Góra, Historia
• Zdjęcia Częstochowy
• Historia Powiatu
• Kompendium Historyczne
• Przewodnik z 1909
• Plan Miasta (1909)
• Prezydent Częstochowy
• Rada Miasta i Dzielnic
• Herb Częstochowy
• Wirtualny Plan Miasta
• Dzielnice Częstochowy
• Na Dawnej Pocztówce
• Na Dawnej Fotografii
Instytucje >>
• Kościoły i Parafie
• Komisariaty Policji
• Ośrodki Pomocy
• Sądy i Urzędy
• Straże Pożarne
• Banki
- Bankomaty
- Kantory
Kultura i Sztuka >>
• Galeria Rysunków
• Biblioteki Księgarnie
• Obiekty Muzealne
• Ośrodki Kulturalne
• Zabytki i Pomniki
• Filharmonia Częstochowska
• Teatr Adama Mickiewicza
• Ośrodek Kultury Filmowej
• Imprezy Kulturalne
• Częstochowskie Galerie
Komunikacja >>
• Linie Miejskie MPK
• Linie Podmiejskie MPK
• Rozkład jazdy PKP
• Rozkład jazdy PKS
• Firmy Kurierskie
• Przewozy Autokarowe
• Usługi Transportowe
• TAXI
Edukacja >>
• Kursy Językowe
• Kursy Zawodowe
• Żłobki i Przedszkola
• Szkoły Podstawowe
• Gimnazja
• Szkoły Średnie
• Szkoły Policealne
• Wyższe Uczelnie
Turystyka >>
• Biura Podróży
• Atrakcje Turystyczne
• Jura Częstochowska
• Motele Zajazdy i Inne
• Wykaz Hoteli
Sport >>
• Obiekty Sportowe
• Imprezy Sportowe
• Sklepy i Hurtownie
• Kluby i Związki
• Baseny Kąpielowe
• Korty Tenisowe
Medycyna >>
• Szpitale
• Przychodnie Poradnie
• Przychodnie dla zwierząt
• Pogotowia Ratunkowe
• Prywatne Gabinety
• Sklepy Medyczne
• Apteki
• Lekarze Specjaliści
Stomatolodzy
Okuliści
Dermatolodzy
Chirurdzy
Neurolodzy
Ginekolodzy
Psychiatrzy
Kardiolodzy
Choroby wewn.
Laryngolodzy
Medycyny Pracy
Pozostali
• Optyczne Zakłady
Statystyka >>
01. Dodaj do Ulubionych
02. Strona Startowa
Brak przeglądarki Flash.
Wszelkie Prawa Zastrzeżone
Przydatne Linki >>
• linki
Częstochowa z lotu ptaka
• Centrum Czestochowy z Lotu Ptaka
• Panorama Miasta Częstochowa
• Okolice Miasta Częstochowa
• Jasna Góra i Obiekty Sakralne
• Zamki i warownie jurajskie
• Zakłady przemysłowe i inwestycyjne
• Powódz w regionie Częstochowskim
• Pokaż całą galerię
• Ksiazki i Przewodniki po Czestochowie
• Stare dokumenty o Czestochowie
• Etykiety, mapy, bilety
• Więcej na www.staraczestochowa.pl
Aktualności Częstochowa, kultura i sztuka
Czest-Fest (1)
Skoro mamy za sobą nieco wiadomości dotyczących nazw miejscowych – osad, jak też głównych punktów w terenie związanych z Częstochem i Miromirem, pora przejść zatem do bliższych uwag dotyczących nazw osobowych, czyli imion naszych bohaterów. Zaczęliśmy o tym zresztą kiedyś już pisać, najpierw w artykule o Częstochwale, a potem w tekście „Czterech Częstochów”, będzie to więc właściwie kolejny powrót do rozpoczętej tam problematyki.
Nasze rozważania oprzemy, tak jak poprzednio, na zasadach lingwistyki empirycznej, pozostaniemy wszakże nadal głównie w obrębie lingwistyki przedhistorycznej (lingwistyki archeologicznej), tj. pierwszego jej działu, zajmującego się badaniem faktów językowych jeszcze z epoki przedpiśmiennej. Obok lingwistyki empirycznej stosujemy jednak także metody lingwistyki transformacyjnej, pozwalającej sprowadzać – czyli właśnie transformować, przekształcać, przeformułowywać – owe empiryczne dane językowe na przesłanki rozumowań dedukcyjnych. Wreszcie, w naszych badaniach stosujemy metody lingwistyki racjonalnej, łączące te przesłanki w ciągi rozumowań i pozwalające z nich wyciągać wnioski.
W lingwistyce przedhistorycznej, którą można w pewnym sensie określić archeolingwistyką, ważne jest zwłaszcza by weryfikować materiał językowy konfrontując go z rzeczywistością, w szczególności zaś porównując go z danymi archeologii. Dopiero wszystkie te trzy gałęzie lingwistyki tworzą system, który możemy określić mianem lingwistyki aletystycznej. Wprawdzie profesor Henryk Hiż, polski filozof i językoznawca z University of Pennsylvania, uważał iż nazwę lingwistyki aletystycznej należy odnieść wyłącznie do samej lingwistyki transformacyjnej – my jednak obejmiemy tą nazwą cały system. Tym niemniej, jeśli chodzi o jej część transformacyjną, to oczywiście preferujemy „hiżańską”, czyli jej postać zaproponowaną przez tego właśnie, a przed laty zaprzyjaźnionego z nami naukowo badacza.
Należałoby najpierw – słowem wstępu – uczynić kilka ogólniejszych uwag na temat języka Częstocha, czyli mowy polskiej jaką posługiwano się w jego czasach. W połowie XI wieku nie było przede wszystkim aż tak wyraźnych różnic między językiem polskim i czeskim, które wówczas pozostawały względem siebie jako dwa dialekty. Ogólnie nazywano wtedy ów język „słowiańskim”, my zaś nazwiemy go tutaj „czecholechickim” dla podkreślenia, że był to jeden i wspólny język, polsko-czeski, a szerzej zachodniosłowiański. Częstoch mówił więc „po słowiańsku” i po samej mowie Czecha mógł nie odróżnić. To samo dotyczyło zresztą ówczesnych Połabców (czyli Słowian zza Odry) i Kaszubów. Dzisiaj w grupie języków tzw. lechickich wyróżniamy cztery zespoły języków narodowych: 1) zachodniolechicki, czyli połabski, 2) północnolechicki, czyli kaszubski (wraz z wymarłym dialektem słowińskim), 3) wschodniolechicki, czyli polski (wraz z pozostałymi dialektami pomorskimi), oraz 4) południowolechicki, czyli jeden z trzech głównych dialektów słowackich. A zatem, Częstoch rozmawiał z przedstawicielami tych języków „po słowiańsku”, we wspólnej mowie, nie odróżniając przy tym dokładnie skąd rozmówca pochodził.
Ale co więcej, o ile Częstoch miałby poważny kłopot by zrozumieć dzisiejszy język polski czy czeski, to – jak sądzimy – nie miałby on większego problemu aby zrozumieć, przynajmniej niektóre, języki z grupy południowosłowiańskiej. Wyjaśnijmy oba te ciekawe paradoksy. Mianowicie, Częstochowi trudno byłoby zrozumieć współczesny nam język polski, trudniej nawet niż dzisiejszy czeski, gdyż współczesna polszczyzna jest niezmiernie zlatynizowana – o wiele bardziej niż zachowująca jeszcze szereg tradycyjnych, słowiańskich wyrazów i przez to zabawna, bo staroświecko dla nas brzmiąca, mowa czeska. Na przykład czeski wyraz „statek” oznacza gospodarstwo, posiadłość, rancho (por. „dostatek”). A nikt przecież u nas tak nie powie na swój dom. Kolejną natomiast, już czysto wewnętrzną, cechą odmienności współczesnego języka polskiego jest to, że w stosunku do prostego i lapidarnego języka Częstocha został on przez wieki słowotwórczo i składniowo ogromnie skomplikowany. Jak sądzimy, mowa Częstocha przypominała więc bardziej dzisiejszy slang młodzieżowy, operujący skrótami, samymi rdzeniami słów – z pominięciem końcówek i przyrostków – aniżeli uważany dziś za poprawny język fleksyjny. Tak na przykład, Częstoch zrozumiałby proste młodzieżowe powitanie „siem ziom”, ale mógłby obruszyć się gdyby nazwano go „ziomek” (sądząc, że ktoś uważa go za małego), zaś w ogóle nie zrozumiałby wyrazu „kolego”, gdyż pochodzi on z łaciny. A zatem, paradoksalnie, język Częstocha bardziej przypominał skracający słowa slang hip-hopowy (czyli de facto właśnie rymy częstochowskie), niż mowę której obecnie używamy na co dzień.
Drugi natomiast paradoks, jak wspomnieliśmy, wiąże się z pewnymi językami czy raczej dialektami południowosłowiańskimi. Niektóre z nich wydają się być bowiem bliższe językowi Częstocha niż obecny język polski. Jak to możliwe, że język nielechicki może być bardziej staropolski od języka polskiego? Otóż, paradoks ten związany jest po prostu z archaicznością pewnych dialektów południowosłowiańskich. Uważamy zatem, że najbliższy językowi Częstocha – który ten zrozumiałby bez trudu – jest jeden z dialektów języka słoweńskiego, a konkretnie: kraiński. Jest to dialekt Słowian alpejskich, zatem górali, używany nie tylko w Słowenii (Alpy Julijskie), ale także w zamieszkałych przez Słoweńców wioskach we włoskiej Karnii (Alpy Karnijskie) i stąd jego druga nazwa: język karnijski. Możemy śmiało powiedzieć, że zachował on cechy najbliższe językowi „słowiańskiemu”, którym posługiwał się Częstoch.
Uważa się mianowicie, iż archaiczność danego języka czy dialektu łączy się z faktem, że używa go ludność w górach (zwłaszcza wysokich), leżącej na morzu wyspie (zwłaszcza oddalonej), bądź też zamieszkała w innym trudno dostępnym terenie, np. wśród lasów czy bagien. Drugim czynnikiem podtrzymującym archaiczność jest natomiast posługiwanie się tym językiem na obrzeżach swojego kraju, najlepiej – przy uwzględnieniu również pierwszego czynnika – za granicą. Język taki wówczas konserwuje się niejako w opozycji do języka obcego, który słychać dokoła – w sąsiednich górskich dolinach czy na wybrzeżu. Najszybciej zatem zmienia się język w centrum kraju, zwłaszcza w stolicy (por. stołeczne: „iwent na lapie za demo”), język stołeczny jest przeto – znowuż paradoksalnie – najbardziej oddalony od staropolskiego. Językiem Częstocha do dziś gwarzą starzy bacowie w Słowenii. Częstoch mówił więc po słoweńsku – właśnie „po słowiańsku” – a ściślej po kraińsku (karnijsku), czyli „po krajańsku”.
Wskazywaliśmy też wcześniej na pewne różnice dwu odmian, czy – jak powiedzielibyśmy – makrodialektów języka staropolskiego w czasach Częstocha. Język ówczesny różnił się nieco w Wielkopolsce, gdzie był bardziej tradycyjny, od tej odmiany jaką mówiono na Śląsku i w Małopolsce. Owa południowa odmiana, śląsko-małopolska, była bliska czeskiej. A więc, dla przykładu, Wielkopolanie, Połabcy i Kaszubi w XI wieku wymawiali imię Częstocha jako „Czanstoch”, Ślązacy, Małopolanie oraz Czesi mówili natomiast „Czonstoch”. Kiedy pojawiła się pisownia i zmienił nieco język, Wielkopolanie w XIV wieku używali formy „Czønstoch”, Małopolanie zaś „Czænstoch” (wówczas w użyciu była u nas pisownia anglosaska). Na przełomie XIV i XV wieku w Wielkopolsce obowiązywała już forma „Czestoch”, w Małopolsce natomiast „Czastoch”. Wreszcie w XV wieku Wielkopolanie przyjęli postać „Częstoch”, Małopolanie zaś „Cząstoch”. Nie wiadomo jednak dokładnie jakich form używano w naszym, czyli środkowym regionie kraju – najprawdopodobniej pośrednich, np. w XI wieku „Czenstoch”.
Warto jeszcze raz w tym kontekście wrócić do Bulli protekcyjnej papieża Innocentego II, datowanej na 1136 rok, by zauważyć jedną ciekawą kwestię. W dokumencie tym, jak wiadomo, po raz pierwszy zapisano imię Częstoch (chodziło wszakże o całkiem inną osobę), ale w formie łacińskiej: „Chestoch”. Można zadać więc sobie pytanie, którą z odmian zapisano tu po łacinie – wielkopolską czy śląsko-małopolską? Oczywiście treść dokumentu wskazuje, że wielkopolską. Dlaczego zatem nie zapisano jej „Chenstoch”? Przede wszystkim zauważmy, że w użytej tam formie łacińskiej, niezbyt naturalnej, początkowe „c” i „h” wymawiać należy oddzielnie – a więc jak „C-hestoch”. Naturalny byłby więc zapis „Cestoch” lub lepiej „Censtoch”. Jeśli jednakże tak nie zapisano, to moim zdaniem, chcąc świadomie uniknąć mogących się wówczas narzucać w związku z tym imieniem pewnych skojarzeń łacińskich.
Nie zapisano zatem „Censtoch”, gdyż wyraz „censio” oznacza po łacinie czynności wysokiego urzędnika dworskiego, jak spisy podatkowe czy wyceny majątków, ponadto zaś w języku kurii biskupiej: cenzurę kościelną. Nie pożądane więc było kojarzenie tego imienia z poborcą, rachmistrzem czy cenzorem. Ponadto nie zapisano formy „Censtoch” także z tej racji, że wyraz „cena” po łacinie oznacza wieczerzę – „Cena Domini” zaś Ucztę Pańską, czyli Eucharystię. Nie należało przeto również wiązać imienia Częstoch z tym Sakramentem, Paschą czy Ostatnią Wieczerzą, mimo że etymologicznie łacińska „cena” i polski „częstunek” jednak tutaj się wiążą. Po trzecie zaś nie zapisano tego imienia jako „Cestoch”, co ostatecznie mogłoby być uprawnione, ale wtedy należałoby wymawiać je przez „k”, gdyż kojarzyłoby się z łacińskim, zapożyczonym z greki wyrazem „cestus”, oznaczającym damską przepaskę lub pas kobiecy. W tym wypadku, rzecz jasna, byłoby to ośmieszeniem. Podobnie jak zresztą czwarta forma, to znaczy „Cesstoch” lub „Chesstoch”, co kojarzyłoby się z łacińskim wyrazem „cesso”, czyli próżnowaniem. Pozostawiono więc ostatecznie wspomniane „Chestoch” (Czestoch), mimo iż takiej formy akurat wówczas w Polsce nie używano. Dlaczego jednak nie zapisano jej „Chenstoch”? Z tych samych mianowicie powodów dla których nie użyto formy „Censtoch” – obie bowiem wymawiano by tak samo.
źródło:
Dzia≥:
Informator Miasta
Kategoria:
Aktualności
Pozostałe w kategoria:
Historia
Miasto pamięta o Tadeuszu Gierymskim
9 czerwca minęła 90. rocznica urodzin związanego z Częstochową poety. Tadeusz Gierymski urodził się w Płońsku w 1928 roku. Był poetą, prozaikiem, odkrywcą talentu poetyckiego Haliny Poświatowskiej. Jako poeta debiutował w 1955 roku w ,,Tygodniku Powszechnym”.
2018-06-09
Historia Lwowa z Perspektywy Częstochowy
8 czerwca w Ośrodku Promocji Kultury „Gaude Mater” odbyła się promocja książki „Częstochowa a obrona Lwowa” pod redakcją Ryszarda Stefaniaka oraz Rafała Piotrowskiego. Publikacja zostanie przekazana do częstochowskich szkół. Rozstrzygnięto też konkursy organizowane pod hasłem ,,Częstochowa o wolność i niezawisłość”.
2018-06-09
Od warszawskich manifestacji po pielgrzymki do Częstochowy
W 150 rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego.
2013-01-24
Pradawna Częstochowa
Kultura celtycka, która na Dolnym Śląsku zaczęła się – jak wspomniano – od przybycia wojsk Bojów pod wodzą Lugoniusa, trwała w tamtym rejonie przez następne stulecia, przechodząc następnie również na sąsiednie ziemie opolskie i pogórze górnośląskie. Między początkiem IV wieku, a połową I wieku p.n.e., dzieje tej kultury są jednak mało znane – danych dostarczają nam głównie badania archeologiczne, brak jest natomiast zupełnie miarodajnych źródeł historycznych.
2013-01-10
Znowuż chcą uprzemysłowić Ossonę?
Z kartek suplementu do cyklu „od parafii do parafii…”
2013-01-10
Zmienne losy Kopca Kościuszki pod Hebdziem
Historyczne miejsce wielkiej bitwy stoczonej w czasie Insurekcji Kościuszkowskiej pod Szczekocinami. Odbyła się ona na polach między Wywłą (dawne województwo kieleckie) i Chebdziem (dawne województwo częstochowskie). Siedem lat temu podałem, że istnieje między tymi wioskami polne wzgórze z wysoką samotną topolą, pod którą jest ziemny kopiec z wysokim krzyżem i nową kamienną tablicą, a obok - pod młodymi brzózkami - wbito w ziemię wiązkę kos na sztorc.
2012-09-27
Koniecpol miasto pomników i tablic pamięci
Zespół szkół średnich (ogólnokształcąca i technikum) - przy ul. A. Mickiewicza – otrzymał już w 1990 roku imię pułkownika Zygmunta Chmieleńskiego – dowódcy słynnego oddziału powstańczego z 1863 roku, który stoczył kilka bitew z Moskalami na Koniecpolskiej Ziemi.
2012-09-13
Średniowieczny Klasztor Lelowski
W bogatej historii Lelowa, przez szereg stuleci, sporą rolę odgrywał zakon Franciszkanów. Dzisiaj nie wiele osób zdaje sobie sprawę ,że w mieście tym aż do XIX wieku istniał klasztor oraz przyległy do niego kościół należący do tego właśnie zgromadzenia. Nie mamy pewności kiedy po raz pierwszy mnisi zamieszkali w Lelowie, jednak za najbardziej prawdopodobną wersję należy uznać, iż stało się to w drugiej połowie XIII wieku dzięki Bolesławowi Wstydliwemu.
2012-06-28
Dzieje częstochowskiego Browaru
Z końcem I wojny światowej nastała nowa rzeczywistość. Lokalny przemysł na czele z Browarem Kazimierza Szwede, aby dalej prosperować musiał odbudować przedwojenne kontakty i znaleźć rynki zbytu. W 1920 roku zakład piwowarski przekształcono w Spółkę Akcyjną, a jej statut pozwalał na działalność na terenie Polski i za granicą. 12 lat później jej główny założyciel – Kazimierz Szwede zmarł, a funkcję prezesa na krótko przejął Henryk Wolf.
2012-05-26
Grabówka – dawna gmina, teraz dzielnica
Wracając do opisanego w poprzednim odcinku gospodarstwa Wawrzyńca Wilka przekazanego w 1989 roku misjonarzom Krwi Chrystusa, to w ciągu następnych 5 lat powstał tutaj Dom Misyjny z dużą kaplicą w środku. Pozwoliła ona na powołanie parafii pod wezwaniem św. Kaspra del Bufalo (w 1998 r.). Jej patron to Włoch żyjący w latach 1786-1837, który założył Kongregację Misjonarzy Krwi Chrystusa.
2012-05-26
Kasztelania Miromira
W dalszym ciągu pozostając w kręgu imion protoplastów Staropolski, uzupełnimy najpierw rozpoczęty opis imienia Miromir, po czym przejdziemy do imion dwóch pozostałych kasztelanów naszego regionu, tj. Widorada i Siewierza.
2012-05-26
Dogasanie częstochowskich zapałek
Przystanek na trasie Szlaku Zabytków Techniki, biały kruk na skalę europejską – tak można jeszcze tytułem wstępu powiedzieć o częstochowskim Muzeum Produkcji Zapałek, niestety nie ma pewności co do jego dalszych losów. Pod koniec ubiegłego miesiąca z powodu ponad 60 tys. zł długu odłączono prąd w dawnej fabryce. Działające maszyny prezentujące proces powstawania zapałek bez zasilania są tylko nieruchomymi eksponatami, a sam budynek jest lekko mówiąc w nienajlepszej kondycji.
2012-04-26
Ponad 400 lat historii kościoła w Poczesnej
Erygowana 12 lipca 1606 roku przez biskupa krakowskiego Bernarda Maciejowskiego. Kościół ustanowił w tym samym roku król Zygmunt III Waza. Parafia w Poczesnej ma już swoją bogatą historię, ponad czterystuletnią.
2012-04-26
Grabówka – dawna gmina, teraz dzielnica
Oddalona o ponad 3 km od Jasnej Góry Grabówka (dzisiejsza północno – zachodnia dzielnica Częstochowy) jest położona na wysokości 282 mnp. Pierwsza pisana wzmianka o niej pochodzi z 1385 roku. Wtedy to wieś tą – o pierwotnej nazwie Grabowa - nadał klasztorowi jasnogórskiemu książę Władysław Opolski.
2012-04-26
Kasztelania Miromira
Przechodząc do, skróconego z konieczności, opisu prawobrzeżnej Częstochowy – a więc włości leżącej wokół grodu Miromira – zacznijmy najpierw te rozważania od przedstawienia imion naszych bohaterów. Po imieniu Częstoch, którego etymologię już znamy, pora najpierw zatem na analizę imienia Miromir – kasztelana grodu Mirów.
2012-04-12
Historia miejscowości i parafii w Dźbowie
Wraz z rozwojem Dźbowa jego mieszkańcy podejmują starania o utworzenie własnej parafii. W 1937 roku biskup częstochowski Teodor Kubina rozpoczyna procedurę erygowania parafii w Dźbowie. Najpierw urządzono kaplicę w starej szkole, gdzie znalazło się też mieszkanko dla pierwszego proboszcza księdza Stanisława Guzika.
2012-04-12
Historia miejscowości i parafii w Dźbowie
Z końcem XIX wieku postępuje przemysłowy rozwój Częstochowy. Do miasta przybywają mieszkańcy okolicznych wiosek za pracą. Do częstochowskich fabryk napływają też mieszkańcy Dźbowa.
2012-03-29
Brama Nakielska
Chciałbym Państwu przedstawić stanowisko archeologiczne, do niedawna nie znane, a odkryte w ubiegłym roku. Jest nim brama wjazdowa do średniowiecznego miasta Lelów, zwana „Bramą Nakielską” .
2012-03-01
Historia parafii i drewnianego kościoła w Borze Zapilskim
Pośpiesznie budowany kościół w Borze Zapilskim – opisany już w poprzednim odcinku - został ostatecznie uratowany. Zabezpieczony teraz przeciwpożarowo i z dachem pokrytym blachą stanowi jedną ze stacji na szlaku drewnianej architektury Śląska.
2012-03-01
Historia parafii i drewnianego kościoła w Borze Zapilskim
W odległości 2 km od północno-wschodniego skraju parku krajobrazowego „Lasy nad Górną Liswartą” mamy skrzyżowanie ulic zaznaczone drewnianym kościołem. Przy ulicach tych leżą aż trzy miejscowości: Węglowice, Czarna Wieś i Bór Zapilski.
2012-02-16
Miasto pamięta o Gierymskim
Historia Lwowa z Perspektywy Częstochowy
Od warszawskich manifestacji po pielgrzymki
Pradawna Częstochowa
Znowuż chcą uprzemysłowić Ossonę?
Zmienne losy Kopca Kościuszki pod Hebdziem
Koniecpol miasto pomników i tablic pamięci
Średniowieczny Klasztor Lelowski
Dzieje częstochowskiego Browaru
Grabówka – dawna gmina, teraz dzielnica
Kasztelania Miromira
Dogasanie częstochowskich zapałek
Ponad 400 lat historii kościoła w Poczesnej
Grabówka – dawna gmina, teraz dzielnica
Kasztelania Miromira
Historia miejscowości i parafii w Dźbowie
Historia miejscowości i parafii w Dźbowie
Brama Nakielska
Historia kościoła w Borze Zapilskim
Historia parafii i drewnianego kościoła w Borze Za
Niwa Częstocha #6
Pierwszy Sejmik w Częstochowie
Wręczyca Wielka dawniej i dziś
W 65. rocznicę morderstwa UBP
Niezwykły kościół na miejscu bukaciarni
Mówią o mnie Palestynka
Patron zakochanych z parafii w Konopiskach
Ekshumacja w Przymiłowicach
Niwa Częstocha #5
Opowieść grudniowa po latach trzydziestu
Ślady historycznej przeszłości Konopisk
Niwa Częstocha (4)
Węgierska Jesień 1956
Ślady pamięci o wielkich postaciach
Tajemnice koniecpolskiej krypty
Historia powstania Aleksandrii wraz z parafią
Historia powstania Aleksandrii wraz z parafią
Fascynujące wzgórze jurajskie - Prędziszów
W 72. rocznicę bitwy pod Mokrą
Katolicki Klub Turystki Aktywnej w Blachowni
67 Rocznica Powstania Warszawskiego
Jak powstał zalew w Blachowni
Angielski spiker „Błyskawicy”
300-lecie Warszawskiej Pielgrzymki Pieszej
Zapomniana już krwawa bitwa pod Choroniem
Możemy być dumni z 27 Pułku Piechoty
Sybirackie rocznice. Pamiętamy!
Poraj – niegdyś w parafii z Choronia
Szkolna konspiracja w regionie częstochowskim
Węgierscy żołnierze z kpt. Otto Esterhazym
Częstochowskie archiwum
Dział:
Informator Miasta
Kategoria:
Aktualności
