Strona Główna
Informator Miasta >>
• Strona Główna
• Historia Częstochowy
• Jasna Góra, Historia
• Zdjęcia Częstochowy
• Historia Powiatu
• Kompendium Historyczne
• Przewodnik z 1909
• Plan Miasta (1909)
• Prezydent Częstochowy
• Rada Miasta i Dzielnic
• Herb Częstochowy
• Wirtualny Plan Miasta
• Dzielnice Częstochowy
• Na Dawnej Pocztówce
• Na Dawnej Fotografii
Instytucje >>
• Kościoły i Parafie
• Komisariaty Policji
• Ośrodki Pomocy
• Sądy i Urzędy
• Straże Pożarne
• Banki
- Bankomaty
- Kantory
Kultura i Sztuka >>
• Galeria Rysunków
• Biblioteki Księgarnie
• Obiekty Muzealne
• Ośrodki Kulturalne
• Zabytki i Pomniki
• Filharmonia Częstochowska
• Teatr Adama Mickiewicza
• Ośrodek Kultury Filmowej
• Imprezy Kulturalne
• Częstochowskie Galerie
Komunikacja >>
• Linie Miejskie MPK
• Linie Podmiejskie MPK
• Rozkład jazdy PKP
• Rozkład jazdy PKS
• Firmy Kurierskie
• Przewozy Autokarowe
• Usługi Transportowe
• TAXI
Edukacja >>
• Kursy Językowe
• Kursy Zawodowe
• Żłobki i Przedszkola
• Szkoły Podstawowe
• Gimnazja
• Szkoły Średnie
• Szkoły Policealne
• Wyższe Uczelnie
Turystyka >>
• Biura Podróży
• Atrakcje Turystyczne
• Jura Częstochowska
• Motele Zajazdy i Inne
• Wykaz Hoteli
Sport >>
• Obiekty Sportowe
• Imprezy Sportowe
• Sklepy i Hurtownie
• Kluby i Związki
• Baseny Kąpielowe
• Korty Tenisowe
Medycyna >>
• Szpitale
• Przychodnie Poradnie
• Przychodnie dla zwierząt
• Pogotowia Ratunkowe
• Prywatne Gabinety
• Sklepy Medyczne
• Apteki
• Lekarze Specjaliści
Stomatolodzy
Okuliści
Dermatolodzy
Chirurdzy
Neurolodzy
Ginekolodzy
Psychiatrzy
Kardiolodzy
Choroby wewn.
Laryngolodzy
Medycyny Pracy
Pozostali
• Optyczne Zakłady
Statystyka >>
01. Dodaj do Ulubionych
02. Strona Startowa
Brak przeglądarki Flash.
Wszelkie Prawa Zastrzeżone
Przydatne Linki >>
• linki
Częstochowa z lotu ptaka
• Centrum Czestochowy z Lotu Ptaka
• Panorama Miasta Częstochowa
• Okolice Miasta Częstochowa
• Jasna Góra i Obiekty Sakralne
• Zamki i warownie jurajskie
• Zakłady przemysłowe i inwestycyjne
• Powódz w regionie Częstochowskim
• Pokaż całą galerię
• Ksiazki i Przewodniki po Czestochowie
• Stare dokumenty o Czestochowie
• Etykiety, mapy, bilety
• Więcej na www.staraczestochowa.pl
Aktualności Częstochowa, kultura i sztuka
Od warszawskich manifestacji po pielgrzymki do Częstochowy
W 150 rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego.
Druga połowa XIX wieku to wręcz nadzwyczajny okres w historii narodu polskiego. Najpierw manifestacje religijno-patriotyczne lat 1861-1862 czyli tzw. „rewolucja moralna”, potem pełen heroizmu tragiczny zryw Powstania Styczniowego.
W tych przełomowych momentach nabożeństwo, procesja, a szczególnie pielgrzymka były najlepszą formą zamanifestowania swoich narodowych uczuć. Kościół był bowiem jedyną niezależną od władz instytucją narodową. Co ciekawe ważną rolę w tych wydarzeniach odgrywały pielgrzymki na Jasną Górę. Były one wyrazem wzmożonego kultu Matki Boskiej jako Królowej Korony Polskiej, Patronki zjednoczonego, na tę chwilę rozbitego państwa polskiego. Nie jest możliwe zaprezentowanie tak rozległej problematyki w tej krótkiej formie przekazu jednak wydaje się, że tak interesujący dla częstochowian i historii regionu temat, po pierwsze godny jest uwagi, a po wtóre rok 2013 to przecież ogłoszony przez Senat Rzeczypospolitej „Rokiem Powstania Styczniowego”.
Pomysłodawcą nadania manifestacjom religijnym patriotycznego charakteru był sam Joachim Lelewel, wybitny historyk i patriota, który również i w ten sposób próbował „budzić” świadomość narodową Polaków. Przypadek sprawił, że pierwsze wielkie wystąpienie mieszkańców Warszawy miało miejsce przy okazji uroczystości pogrzebowych wdowy po generale Sowińskim – 11 czerwca 1860 roku. Wkrótce odbyły się dalsze. Przed kościołem karmelitów na Lesznie w rocznicę wybuchu Powstania Listopadowego, tłumy odśpiewały „Jeszcze Polska nie zginęła” i inne pieśni patriotyczne. Do następnych demonstracji doszło w rocznicę bitwy grochowskiej 25 lutego 1861 roku. Dwa dni później w czasie nowej manifestacji na Placu Zamkowym i Krakowskim Przedmieściu wojsko zabiło pięć osób. Nieustępliwość społeczeństwa polskiego zmusiła władze carskie do ograniczonych ustępstw, jednak konfrontacyjna postawa Aleksandra Wielopolskiego, wtedy jeszcze dyrektora Komisji Wyznań i Oświecenia Publicznego w Rządzie Królestwa Polskiego spowodowała dalsze wystąpienia ludności stolicy. Znów doszło do potężnych manifestacji, które odbyły się 7 i 8 kwietnia. W czasie tej drugiej doszło do masakry bezbronnej ludności na Placu Zamkowym. Zginęło ponad 100 osób, w tym wiele kobiet. Cała ludność stolicy zaczęła nosić żałobę i tłumnie zbierała się w kościołach, gdzie bez przeszkód mogła śpiewać pieśni patriotyczne, i organizowała procesje z emblematami narodowymi. Tego rodzaju manifestacje ogarnęły cały kraj, szczególnie wiosną i latem 1861 roku.
Jedną z form wyrażania protestu był też liczny udział w pielgrzymkach na Jasną Górę. Niestety problematyka ta, znajduje odzwierciedlenie jedynie w nielicznych opracowaniach dotyczących tego trudnego w dziejach Polski i Kościoła okresu. Na początku ubiegłego wieku podjął ją na przykład Aleksander Bruckner, który pisał o tych wydarzeniach w sposób następujący „…miały one [demonstracje] charakter przeważnie religijny, nabożeństw żałobnych, jak po zgonie ks. Adama Czartoryskiego i Joachima Lelewela, pielgrzymek do klasztoru, jak na Łysą Górę w Świętokrzyskiem, do Częstochowy itp. w połączeniu ze śpiewami patriotycznymi i gdzie było można, i ze sztandarami. Obchody te miały na celu wyrobienie i przygotowanie mas, a równocześnie przez swój religijny charakter wciągały do ruchu jedynego ich dotychczasowego przewodnika, duchowieństwo, nawet biskupów…”.
Tradycyjnie największe natężenie ruchu pielgrzymkowego przypadało na okres letni. Przed Powstaniem Styczniowym sanktuarium jasnogórskie nawiedzało około 80 tysięcy pątników i 500 grup pielgrzymkowych . Pielgrzymki stały się wyrazem patriotyzmu Polaków, a w roku 1861 i 1862 przybrały charakter demonstracji narodowych. Niesiono w nich sztandary narodowe z wizerunkiem Orła Białego, modlono się o wolność ojczyzny, śpiewano patriotyczne pieśni. Religijne przeżycie jasnogórskich uroczystości, żarliwa modlitwa, a także pewna widowiskowość, oparta na bogactwie folkloru, dawały wiernym z wszystkich zaborów poczucie wspólnoty. Mimo trudności stwarzanych przez zaborców, którzy wszelkimi możliwymi środkami dążyli do ich likwidacji, zwyczaj pielgrzymowania nie zaginął nawet w okresie walk powstańczych. Na szczególną uwagę zasługuje tu przykład pielgrzymki warszawskiej, która w tym roku przyjdzie na Jasną Górę już po raz 301.
W omawianym okresie klasztor na Jasnej Górze mocno poszerzył zasięg swojego oddziaływania, a organizowanie patriotycznych nabożeństw nawiązujących do wydarzeń w Warszawie potwierdza jego zaangażowanie w dzieło „rewolucji moralnej”. Wznoszone przed Cudownym Obrazem inwokacje „Od głodu, od ognia i od niewoli carskiej, wybaw nas Panie” oraz „podburzające kazania z Częstochowy” umacniały w społeczeństwie zarówno antyzaborcze nastroje, jak i „krzepiły serca” powstańców. Moralne i co istotne, materialne poparcie klasztoru jasnogórskiego dla Powstania oraz bezpośredni udział w nim niektórych paulinów spowodowały, że Jasną Górę spotykały represje jeszcze w czasie jego trwania.
W lipcu 1863 roku klasztor został otoczony przez Rosjan, a po przeprowadzonej rewizji aresztowano czterech zakonników. Trzech wkrótce zwolniono jednak o. Czesława Harwozińskiego wywieziono na Sybir, gdzie jeszcze w roku 1862 został zesłany o. Jakub Piotrowski. Pięć lat później dołączył do współbraci, zesłany za swoją aktywność polityczną, bohater częstochowskiego podziemia o. Bonawentura Gawełczyk. Pod koniec października rozpoczęła się okupacja wojskowa Jasnej Góry. Jej bezpośrednim skutkiem było zamknięcie paulińskiej biblioteki oraz likwidacja, funkcjonujących od początku XVII wieku w obrębie murów klasztornych, drukarni i apteki. Podejmowano nawet próby wykorzystania Jasnej Góry jako narzędzia w dziele rusyfikacji jednak okazały się one chybione. Ruch pielgrzymkowy do Częstochowy, w tym kompanii z Warszawy, na czele z główną i tradycyjną pielgrzymką sierpniową, wzmagał się. Więcej, po upadku największego, ale i ostatniego w XIX wieku Powstania, Polacy nadal przybywali na Jasną Górę, aby manifestować tutaj swoją pamięć o bohaterach i przywiązanie do idei niepodległościowych. Postawy te „eksplodowały” na początku kolejnego wieku, w swoisty sposób zmaterializowały się po odzyskaniu niepodległości i co ważne pielęgnowane są do dzisiaj.
Literatura:
Brückner A., Polska jej dzieje i kultura. Od czasów najdawniejszych do chwili obecnej, T. 3 od roku 1796-1930, Warszawa b.r.w.
Jabłoński Sz. Z. , Jasna Góra. Ośrodek kultu maryjnego (1864 – 1914), Lublin 1984.
źródło:
Dzia≥:
Informator Miasta
Kategoria:
Aktualności
Pozostałe w kategoria:
Historia
Miasto pamięta o Tadeuszu Gierymskim
9 czerwca minęła 90. rocznica urodzin związanego z Częstochową poety. Tadeusz Gierymski urodził się w Płońsku w 1928 roku. Był poetą, prozaikiem, odkrywcą talentu poetyckiego Haliny Poświatowskiej. Jako poeta debiutował w 1955 roku w ,,Tygodniku Powszechnym”.
2018-06-09
Historia Lwowa z Perspektywy Częstochowy
8 czerwca w Ośrodku Promocji Kultury „Gaude Mater” odbyła się promocja książki „Częstochowa a obrona Lwowa” pod redakcją Ryszarda Stefaniaka oraz Rafała Piotrowskiego. Publikacja zostanie przekazana do częstochowskich szkół. Rozstrzygnięto też konkursy organizowane pod hasłem ,,Częstochowa o wolność i niezawisłość”.
2018-06-09
Pradawna Częstochowa
Kultura celtycka, która na Dolnym Śląsku zaczęła się – jak wspomniano – od przybycia wojsk Bojów pod wodzą Lugoniusa, trwała w tamtym rejonie przez następne stulecia, przechodząc następnie również na sąsiednie ziemie opolskie i pogórze górnośląskie. Między początkiem IV wieku, a połową I wieku p.n.e., dzieje tej kultury są jednak mało znane – danych dostarczają nam głównie badania archeologiczne, brak jest natomiast zupełnie miarodajnych źródeł historycznych.
2013-01-10
Znowuż chcą uprzemysłowić Ossonę?
Z kartek suplementu do cyklu „od parafii do parafii…”
2013-01-10
Zmienne losy Kopca Kościuszki pod Hebdziem
Historyczne miejsce wielkiej bitwy stoczonej w czasie Insurekcji Kościuszkowskiej pod Szczekocinami. Odbyła się ona na polach między Wywłą (dawne województwo kieleckie) i Chebdziem (dawne województwo częstochowskie). Siedem lat temu podałem, że istnieje między tymi wioskami polne wzgórze z wysoką samotną topolą, pod którą jest ziemny kopiec z wysokim krzyżem i nową kamienną tablicą, a obok - pod młodymi brzózkami - wbito w ziemię wiązkę kos na sztorc.
2012-09-27
Koniecpol miasto pomników i tablic pamięci
Zespół szkół średnich (ogólnokształcąca i technikum) - przy ul. A. Mickiewicza – otrzymał już w 1990 roku imię pułkownika Zygmunta Chmieleńskiego – dowódcy słynnego oddziału powstańczego z 1863 roku, który stoczył kilka bitew z Moskalami na Koniecpolskiej Ziemi.
2012-09-13
Średniowieczny Klasztor Lelowski
W bogatej historii Lelowa, przez szereg stuleci, sporą rolę odgrywał zakon Franciszkanów. Dzisiaj nie wiele osób zdaje sobie sprawę ,że w mieście tym aż do XIX wieku istniał klasztor oraz przyległy do niego kościół należący do tego właśnie zgromadzenia. Nie mamy pewności kiedy po raz pierwszy mnisi zamieszkali w Lelowie, jednak za najbardziej prawdopodobną wersję należy uznać, iż stało się to w drugiej połowie XIII wieku dzięki Bolesławowi Wstydliwemu.
2012-06-28
Dzieje częstochowskiego Browaru
Z końcem I wojny światowej nastała nowa rzeczywistość. Lokalny przemysł na czele z Browarem Kazimierza Szwede, aby dalej prosperować musiał odbudować przedwojenne kontakty i znaleźć rynki zbytu. W 1920 roku zakład piwowarski przekształcono w Spółkę Akcyjną, a jej statut pozwalał na działalność na terenie Polski i za granicą. 12 lat później jej główny założyciel – Kazimierz Szwede zmarł, a funkcję prezesa na krótko przejął Henryk Wolf.
2012-05-26
Grabówka – dawna gmina, teraz dzielnica
Wracając do opisanego w poprzednim odcinku gospodarstwa Wawrzyńca Wilka przekazanego w 1989 roku misjonarzom Krwi Chrystusa, to w ciągu następnych 5 lat powstał tutaj Dom Misyjny z dużą kaplicą w środku. Pozwoliła ona na powołanie parafii pod wezwaniem św. Kaspra del Bufalo (w 1998 r.). Jej patron to Włoch żyjący w latach 1786-1837, który założył Kongregację Misjonarzy Krwi Chrystusa.
2012-05-26
Kasztelania Miromira
W dalszym ciągu pozostając w kręgu imion protoplastów Staropolski, uzupełnimy najpierw rozpoczęty opis imienia Miromir, po czym przejdziemy do imion dwóch pozostałych kasztelanów naszego regionu, tj. Widorada i Siewierza.
2012-05-26
Dogasanie częstochowskich zapałek
Przystanek na trasie Szlaku Zabytków Techniki, biały kruk na skalę europejską – tak można jeszcze tytułem wstępu powiedzieć o częstochowskim Muzeum Produkcji Zapałek, niestety nie ma pewności co do jego dalszych losów. Pod koniec ubiegłego miesiąca z powodu ponad 60 tys. zł długu odłączono prąd w dawnej fabryce. Działające maszyny prezentujące proces powstawania zapałek bez zasilania są tylko nieruchomymi eksponatami, a sam budynek jest lekko mówiąc w nienajlepszej kondycji.
2012-04-26
Ponad 400 lat historii kościoła w Poczesnej
Erygowana 12 lipca 1606 roku przez biskupa krakowskiego Bernarda Maciejowskiego. Kościół ustanowił w tym samym roku król Zygmunt III Waza. Parafia w Poczesnej ma już swoją bogatą historię, ponad czterystuletnią.
2012-04-26
Grabówka – dawna gmina, teraz dzielnica
Oddalona o ponad 3 km od Jasnej Góry Grabówka (dzisiejsza północno – zachodnia dzielnica Częstochowy) jest położona na wysokości 282 mnp. Pierwsza pisana wzmianka o niej pochodzi z 1385 roku. Wtedy to wieś tą – o pierwotnej nazwie Grabowa - nadał klasztorowi jasnogórskiemu książę Władysław Opolski.
2012-04-26
Kasztelania Miromira
Przechodząc do, skróconego z konieczności, opisu prawobrzeżnej Częstochowy – a więc włości leżącej wokół grodu Miromira – zacznijmy najpierw te rozważania od przedstawienia imion naszych bohaterów. Po imieniu Częstoch, którego etymologię już znamy, pora najpierw zatem na analizę imienia Miromir – kasztelana grodu Mirów.
2012-04-12
Historia miejscowości i parafii w Dźbowie
Wraz z rozwojem Dźbowa jego mieszkańcy podejmują starania o utworzenie własnej parafii. W 1937 roku biskup częstochowski Teodor Kubina rozpoczyna procedurę erygowania parafii w Dźbowie. Najpierw urządzono kaplicę w starej szkole, gdzie znalazło się też mieszkanko dla pierwszego proboszcza księdza Stanisława Guzika.
2012-04-12
Historia miejscowości i parafii w Dźbowie
Z końcem XIX wieku postępuje przemysłowy rozwój Częstochowy. Do miasta przybywają mieszkańcy okolicznych wiosek za pracą. Do częstochowskich fabryk napływają też mieszkańcy Dźbowa.
2012-03-29
Brama Nakielska
Chciałbym Państwu przedstawić stanowisko archeologiczne, do niedawna nie znane, a odkryte w ubiegłym roku. Jest nim brama wjazdowa do średniowiecznego miasta Lelów, zwana „Bramą Nakielską” .
2012-03-01
Historia parafii i drewnianego kościoła w Borze Zapilskim
Pośpiesznie budowany kościół w Borze Zapilskim – opisany już w poprzednim odcinku - został ostatecznie uratowany. Zabezpieczony teraz przeciwpożarowo i z dachem pokrytym blachą stanowi jedną ze stacji na szlaku drewnianej architektury Śląska.
2012-03-01
Historia parafii i drewnianego kościoła w Borze Zapilskim
W odległości 2 km od północno-wschodniego skraju parku krajobrazowego „Lasy nad Górną Liswartą” mamy skrzyżowanie ulic zaznaczone drewnianym kościołem. Przy ulicach tych leżą aż trzy miejscowości: Węglowice, Czarna Wieś i Bór Zapilski.
2012-02-16
Niwa Częstocha #6
W dotychczasowych uwagach na temat włości Częstocha, czyli opisie najstarszej części miasta, próbowaliśmy – wydobywszy spod zasłony dzisiejszego wyglądu Częstochowy – odsłonić obraz tych okolic, jakim był on dawniej.
2012-02-16
Miasto pamięta o Gierymskim
Historia Lwowa z Perspektywy Częstochowy
Pradawna Częstochowa
Znowuż chcą uprzemysłowić Ossonę?
Zmienne losy Kopca Kościuszki pod Hebdziem
Koniecpol miasto pomników i tablic pamięci
Średniowieczny Klasztor Lelowski
Dzieje częstochowskiego Browaru
Grabówka – dawna gmina, teraz dzielnica
Kasztelania Miromira
Dogasanie częstochowskich zapałek
Ponad 400 lat historii kościoła w Poczesnej
Grabówka – dawna gmina, teraz dzielnica
Kasztelania Miromira
Historia miejscowości i parafii w Dźbowie
Historia miejscowości i parafii w Dźbowie
Brama Nakielska
Historia kościoła w Borze Zapilskim
Historia parafii i drewnianego kościoła w Borze Za
Niwa Częstocha #6
Pierwszy Sejmik w Częstochowie
Wręczyca Wielka dawniej i dziś
W 65. rocznicę morderstwa UBP
Niezwykły kościół na miejscu bukaciarni
Mówią o mnie Palestynka
Patron zakochanych z parafii w Konopiskach
Ekshumacja w Przymiłowicach
Niwa Częstocha #5
Opowieść grudniowa po latach trzydziestu
Ślady historycznej przeszłości Konopisk
Niwa Częstocha (4)
Węgierska Jesień 1956
Ślady pamięci o wielkich postaciach
Tajemnice koniecpolskiej krypty
Historia powstania Aleksandrii wraz z parafią
Historia powstania Aleksandrii wraz z parafią
Fascynujące wzgórze jurajskie - Prędziszów
W 72. rocznicę bitwy pod Mokrą
Katolicki Klub Turystki Aktywnej w Blachowni
67 Rocznica Powstania Warszawskiego
Jak powstał zalew w Blachowni
Angielski spiker „Błyskawicy”
300-lecie Warszawskiej Pielgrzymki Pieszej
Zapomniana już krwawa bitwa pod Choroniem
Możemy być dumni z 27 Pułku Piechoty
Sybirackie rocznice. Pamiętamy!
Poraj – niegdyś w parafii z Choronia
Szkolna konspiracja w regionie częstochowskim
Węgierscy żołnierze z kpt. Otto Esterhazym
Historia zalewu na Warcie w Poraju
Częstochowskie archiwum
Dział:
Informator Miasta
Kategoria:
Aktualności
